CHP’nin çıkışı ile başörtüsü tekrar siyasetin birinci unsuru haline geldi. Fakat yurttaşın gündemi çok öbür. Milyonlarca yurttaş borç batağına saplanmış durumda. 8.5 milyon işsiz var. Ülkede yaklaşık 8 milyon minimum fiyatlı açlık hududunun altındaki maaşı ile bir ay geçinmeye çalışıyor. Yurttaşın hali ve iktisattaki son durum şöyle:
– Borca battık: Yurttaşın, bankalara, finansman şirketlerine, varlık idare şirketlerine ve TOKİ’ye olan toplam borcu 1.3 trilyon liraya ulaştı. Yurttaşın, vadesinde ödeyemediği için bankalar tarafından icraya verilen takipteki borçları ise 30 milyar lira.
– Kredili hayat: Yurttaş geçinebilmek için borçlanıyor. Bu yılın ocak-temmuz periyodunda kredi borcunu ödeyemediği için takibe düşen kişi sayısı geçen yılın birebir devrine nazaran 741 bin 470’ten 966 bin 463’e çıktı. Tüketici kredisi yahut kişisel kredi kartında takipte olup da hala borcu devam eden kişi sayısı 4.1 milyona ulaştı.
– Maaş yetmiyor: Ülkedeki yaklaşık 8 milyon emekçi aylık 5 bin 500 lira olan minimum fiyatla ayın sonunu getirmeye çalışıyor. Minimum fiyat, 7 bin 245 TL olan açlık sonunun altında. Bekâr bir çalışanın bile aylık yaşayabilmesi için yapmak zorunda olduğu harcama meblağı 9 bin 470 TL’ye ulaşmış durumda. Taban fiyat, 23 bin 600 TL olan yoksulluk sonu ile karşılaştırılamıyor bile.
– Emekli perişan: İktidar en düşük emekli maaşını 3 bin 500 TL’ye çıkardı. Bunu da “müjde” olarak duyurdu. Meğer bu fiyat açlık sonu bir yana taban fiyatın bile çok altında. Milyonlarca emekli bu parayla bir ay geçinmeye çalışıyor.
– Kiralar uçtu: Büyükşehirlerde yaşayabilmek zorlaştı. Konut ve kira fiyatları uçtu. 4-5 bin liranın altında kiralık konut yok.
– İşsizlik her yerde: Geniş tarifli işsiz sayısı 8.5 milyona ulaştı. Geniş tarifli işsizlikteki artış bir yılda 781 bin kişi oldu. Gençler ortasında işsizlik ise çok yaygın.
– Enflasyon yakıyor: Enflasyon resmi datalara nazaran bile yüzde 83.45. İstanbul Ticaret Odası’na nazaran yüzde 107.4. ENAG’a nazaran ise yüzde 186.2. Hayat pahalılığı her geçen gün daha da artıyor.
– Yakıt uçtu: Geçen yıl eylülde 7.74 TL olan kurşunsuz akaryakıt dün itibariyle 20.6 TL’ye ulaştı. 7.25 TL olan motorin ise dün 25.56 TL’ydi.
– Haciz kıskacı: Bu yıl 1 Ocak – 30 Eylül ortasında icra ve iflas dairelerine toplam 6 milyon 489 bin yeni evrak geldi. Yeni gelen evrak sayısı geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 18.8 oranında arttı. İcra dairelerinde derdest bulunan evrak sayısı ise son bir yılda 806 bin artarak 30 Eylül prestijiyle 23 milyon 782 bine çıktı.
– Kış güç geçecek: Doğalgaza bir yılda yüzde 500’ün üzerinde artırım yapıldı. Elektriğe artırım üstüne artırım geldi. Endüstride kullanılan elektriğe yapılan artırımlar son bir yılda yüzde 400’e yaklaştı.
– Kur fırladı gitti: Geçen yıl ekimde 8.8 TL düzeylerinde olan dolar, dün saat 14.00 prestijiyle 18.57 TL düzeyindeydi. Üretim dışa bağımlı olduğu için dolardaki artış A’dan Z’ye her şeyin fiyatını fırlattı. Yurttaş daha da fakirleşti.
