27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nde, bir sefer daha mitologyanın -geçmişi geleceğe ulaştıran- geniş zamanındayız. Antik dünyada sanatın efendisi olan Apollon ile tragedya ve komedyanın atası Dionysos’un bir defa daha konuğuyuz. Tiyatro, insanlığın ortak vicdanına yer etmiş binlerce yıllık hüzün ve sevinci sahnede kotarırken benliğimizde coşkuyu ve sağduyuyu buluşturuyor. Dionysos’un coşkusunu Apollon’un sağduyusu dengeliyor. “Tiyatro yaşantısı” dediğimiz büyülü ortam işte bu istikrarda gerçekleşmekte: “Duygusal birliktelik” ile “düşünsel paylaşım”ın bütünleştiği noktada birbirimize bağlanıyoruz.
Tiyatro sanatının yarattığı ortak yaşantı hepimizi sarıp sarmalarken duyarlığımızı da sertleştiriyor. En çok bu yüzden “tiyatro yaşantısı”na gereksinmemiz var. Zira teknoloji geliştikçe insanca alakaların yok sayıldığı, uygarlık ilerledikçe toplumsal ve ferdî seviyede ilkelleştiğimiz, çelişkilerle bezeli bir dünyada yaşıyoruz. Zira güç ve para hırsıyla doğayı hoyratça yağmalayan, savaş çığlıklarıyla kirletilmiş, açgözlü bir insanlık nizamında “vicdan”ın sesi duyulmaz olmuş. Toplumumuz güç bir geçitte yol almaya çalışıyor. Amansız bir pandemi periyodunu tam atlatamamışken uğradığımız zelzele felaketinin yarattığı yıkımla yüz yüzeyiz. Tiyatromuz her iki basamakta da yara aldı. Pandemi devrinde neredeyse yok olma noktasına yaklaşan şov sanatları, sarsıntının akabinde bir mühlet daha sessizliğe gömüldü. Hem de tiyatro yaşantısının yarattığı his ve fikir birliğini en çok özlediğimiz aşamada…
YARALARIMIZI SARMA ZAMANI
Şimdiyse acılarımızı yüreğimize gömerek yaralarımızı sarma vakti. Ekonomik güzelleştirme aracılığıyla insanca yaşama şartlarının sağlanması nasıl kıymetliyse, tiyatronun, ortak yaşantılarda buluşturduğu insanlara, yalnız olmadıklarını duyumsatma, onların dayanma, direnme ve dayanışma gücünü destekleme tarafında yarattığı sanatçı/izleyici gücü de tıpkı seviyede önemli…
2023 yılı ülkemiz için kıymetli bir dönemeç oluşturuyor. Cumhuriyetimizin 100. yılındayız. Yakında kutlayacağımız ikinci yüzyılımız için dilediğimiz gelişmeler birer düş olmaktan çıkıp gerçeğe dönüşmeli. Hepimiz, gelecekte çocuklarımızın iyiliğini sağlayacak oluşumlara hasret duyuyoruz: Hukukun üstünlüğünün tartışılmaz olduğu, fikir ve kelam özgürlüğünün ihtimamla korunduğu, yoksulluk ve işsizlik meselelerini aşmış, lisan, din, ırk, cinsiyet ayrımcılığından arınmış, çocuk haklarına saygılı, genç jenerasyonun eğitimi ismine yanlışsız yatırımlara yönelmiş, arbede ve çekişmeleri geride bırakmış, barışçıl bir toplumda yaşamak istiyoruz.
Bu doğrultuda tiyatromuza hem ülkemiz hem de dünya insanları ismine, bugünden geleceğe ulaşacak, düzgüne ve doğruya sahip çıkacak duygusal-düşünsel yaşantıları oluşturma misyonu düşüyor.
Dünya Tiyatro Günü, tiyatroculara ve seyircilerine kutlu olsun.
ULUSLARARASI BİLDİRİ: ‘BÜTÜN DÜNYADAN TÜM TİYATRO SANATKARI DOSTLARIMA’
Samiha Ayoub’un kaleme aldığı bildiriyi lisanımıza oyun müellifi ve tercüman Ali Berktay çevirdi. Ayoub, “Bütün dünyadan tüm tiyatro sanatkarı dostlarıma” başlıklı bildiriye şöyle başlıyor; “Sizlere bu bildirisi Dünya Tiyatro Günü vesilesiyle yazıyorum ve sizlere hitap edebilme imkanını bulduğum için çok keyifli olsam da daima birlikte –tiyatro sanatkarları ve öbür insanlar- maruz kaldığımız tartının altında varlığımın her lifi tir tir titriyor; ezici baskıların ve dünyanın bugünkü halinin uyandırdığı çelişkili hislerin yükü altındayız. Gezegenimizin içinden geçtiği ve yalnızca maddi dünyamızda değil, manevi dünyamız ve ruhsal huzurumuz üzerinde de yıkıcı tesirler yaratan çatışmaların, savaşların ve doğal afetlerin dolaysız bir sonucu var: İstikrarsızlık.”
“Bugün size Dünya Tiyatro Günü vesilesiyle tüm sanatların babası olan “tiyatro”dan kelam etmek, hatta tiyatroyu kutlamak için seslenmiyorum” diyen Ayoub; “Hayır, ben sizi daima birlikte ayağa kalkmaya, el ele tutuşmaya, omuz omuza durmaya ve tiyatro sahnelerinden alışkın olduğumuz üzere avazınız çıktığı kadar haykırmaya, tüm dünyanın şuurunu uyandırmak, insanlığın yitirilmiş özünü içimizde aramak için sözcüklerimizi dışarı vurmaya çağırıyorum:
ÖZÜNÜ ARAMA…
Özgür, hoşgörülü, seven, sempatik, yumuşak ve kabul edici insanın; kabalığı, ırkçılığı, kanlı çatışmaları, tek taraflı kanıyı ve aşırılığı reddetme gücüne sahip özünü aramaya çağırıyorum. Beşerler bu yerin üstünde ve bu gökyüzünün altında binlerce yıl yürüdüler ve yürümeye devam edecekler. O vakit çekin ayaklarınızı savaşların ve kanlı çatışmaların çamur deryasından ve sahnenin girişinde bırakın onları. Tahminen o vakit kuşku bulutlarıyla sarılmış insanlığımız tekrar hepimizin insan olmaktan, insanlık bünyesinde birleşmiş erkek ve kız kardeşler olmaktan gurur duyabileceğimizi sağlayacak sarih ve kesin bir gerçeklik haline gelir.
İlk oyuncunun birinci sahneye çıktığı andan bu yana nahoş, kanlı ve insanlık dışı her şeye karşı çatışmanın en ön safında olmak Aydınlanma meşalesinin taşıyıcısı olan biz tiyatro muharrirlerinin misyonudur. Hoş, saf ve insani olan her şeyle karşı durmalıyız bu berbatlığa. Ömrü yayma gücünü göstermek diğer kimseye değil, bize düşen bir misyondur. Tek bir dünya ve tek bir insanlık ismine ömrün ışığını daima birlikte yayalım” diyor.
