Dünyada her yıl 10 milyon insanın kansere bağlı hayatını kaybettiğine dikkat çeken Prof. Dr. Uğur Selek, kanser ölümlerinin %70’inin az gelişmiş ülkelerde görülmesine ve en değerli nedenlerden birinin çok sayıda orta yahut düşük gelirli ülkede radyoterapi merkezlerinin yetersizliği ya da yokluğuna dikkat çekti.
1-7 Nisan Kanser Haftası nedeniyle açıklama yapan Prof. Dr. Selek, “Kanser tedavisinin ana tedavi sistemlerinden biri olan radyoterapi imkânı yoksa, sık görülen birçok kanser çeşidinde cerrahi ve ilaç tedavileri yapılsa dahi kür talihi değerli oranda azalmakta, kimi kanser tiplerinde kür talihi büsbütün ortadan kalkmaktadır. Radyoterapi merkezlerinin heyetimi epey maliyetlidir, lakin yalnız finansal yapıyı kurmak yetmemektedir; bu üst seviye teknolojik aygıtları hastalarının lehine uygun endikasyonlarla ve faal kullanabilecek doktor ve dayanak olacak eğitimli insan kaynağı olmaksızın aygıtlar hiçbir işe yaramamaktadır. Örneğin kimi Afrika ülkelerinde alımı yapılmış milyon dolarlık aygıtlar, beşere yatırım kâfi olmadığı için ve kâfi doktor ve işçisi bulunmadığından atıl formda kalmıştır.” dedi.
DEPREM BÖLGESİNDEKİ KANSER HASTALARININ TEDAVİSİNDE SON DURUM
Depremden etkilenen kentlerde tedavisi devam eden kanser hastalarını da yakından etkilediğini belirten Prof. Dr. Selek, “Yaşanan felaketin yaraları sarılırken, tedavisinin yarım kalma riski olan tüm kanser hastalarımız, yakın vilayetlerde ya da büyük kentlerde bulunan radyoterapi merkezlerinde, özverili bir uğraşla, tedavilerini tamamlayabilmişler ve ülkemizin güçlü radyoterapi teknolojik altyapısı, donanımlı doktor varlığı ve kâfi insan kaynağının kıymeti bir defa daha öne çıkmıştır. Etkilenen bölgelerdeki meslektaşlarımıza da devletimizin sağladığı imkanlara ek olarak takviye olmak için dernek olarak önemli efor gösterilmiştir. Bu felaket de bizlere, ülkemizde radyoterapide gelinen üst seviye seviyeyi korumak ve daha ileriye götürmek için insanımıza ve teknolojik altyapımıza aralıksız yatırım yapmak gereğini bir kere daha göstermiştir.”
“DERNEĞİMİZ DÜŞÜK GELİRLİ ÜLKELERDE EĞİTİM TAKVİYESİNE DEVAM EDİYOR”
Düşük gelirli ülkelerde kanser tedbire ve denetim programları için ayrılan bütçenin son derece yetersiz olması olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Uğur Selek, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bir çok kanserin rahatlıkla önlenebilir ve erken tespit edildiğinde ortadan kaldırılabilir olduğunu vurgulamak gerekiyor, akciğer ve rahim ağzı kanserleri önlenebilir, göğüs, kolon, akciğer, rahim ağzı, prostat üzere birçok kanser de erken teşhis için kıymetli görünüyor. Düşük gelirli ülkelerde erken teşhis imkânları olmadığı için hastalar çok ileri evrelerde teşhis almakta ve tedavi imkânı ortadan kalkmaktadır. Global ölçekte kanserin toplam yıllık maliyetinin bir ksımı kanseri tedbire stratejileri için ayrılabilse, hem birçok hayat korunmuş olur hem önemli bir tasarruf yapılabilir. Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği olarak bu adaletsizlikleri gidermek için başta Afrika olmak üzere 100’ü aşkın düşük ve orta gelirli ülkede büsbütün gönüllülük temeline dayanan bir sistemle başta eğitim ve farkındalık faaliyetleri olmak üzere çok önemli çalışmalar yürütüyoruz.”
“KANSERİ ÖNLEMEK VE ERKEN TEŞHİS İÇİN TOPLUM OLARAK ÇABA ETMELİYİZ”
Kanserden sakınmak ve mümkünse erken teşhis ile hastalıktan kurtulma talihimizi artırmak için şuurlu hareket etmemizin temel olduğunu belirten Selek, “Sigara ve alkolden uzak durmak, istikrarlı bir Akdeniz diyeti ile sağlıklı beslenmek, sağlıklı bir kiloyu korurken, oturduğumuz süreyi azaltıp sistemli idmanla vücudumuzu etkin tutmak, güneşin zararlarından kaçınmak ve bilhassa rahim ağzı ve baş boyun kanserlerinin birçoğunu önleyebileceğini bildiğimiz HPV aşısını yaptırmamızın kansere yakalanma riskimizi önemli manada azaltabileceğini biliyoruz” dedi.
HPV aşısının ülkemizin aşılama programına eklenmesinin değerine dikkat çeken Selek, ayrıyeten sağlıklı bireylerde hala devam eden tarama programlarına vurgu yaparak, “Kadınların 40 yaşından sonra göğüs ve 30 yaşından sonra rahim ağzı kanseri taramalarını, erkek ve bayanların 50 yaşından sonra kolon kanseri taramasını kesinlikle yaptırmaları gerektiğini, bir şey çıkar korkusunu aşarak, ne kadar erken teşhis alınırsa o kadar kolay ve tesirli bir tedavi süreci olduğunu unutmamalarını” diye belirtti.
