Toplumda yaşayan yaşlılar ile huzurevinde kalanların beslenme ve bilişsel işlevlerini karşılaştıran bir çalışma yapan Doç. Dr. Sibel Arguvanlı Çoban, huzurevinde kalan 100 yaşlı, meskeninde kalan da 104 yaşlı ile görüştü.
“EV ORTAMINDA YAŞLANMANIN OLUMLU”
Doç. Dr. Çoban çalışma hakkında, “Huzurevinde ve konutta yaşayan yaşlıların bilişsel işlevleri ve beslenme durumunun karşılaştırıldığı bir çalışma gerçekleştirdik. Huzurevindeki ve meskende yaşayan yaşlı bireylerin beslenme durumlarını karşılaştırdığımızda huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin beslenmelerinin daha olumsuz etkilendiğini belirledik. Huzurevinde yaşayan bireylerin bilişsel işlevlerinin daha olumsuz tarafta etkilendiğini saptamış olduk. Bir kurumda yaşamayla, aile ortamı içerisinde toplumsal takviye alarak, toplumsal ve duygusal paylaşımlarla kendi konut ortamında yaşlanmanın olumlu olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.
Türk kültüründe yaşlı bireyleri aile içinde yaşamaya ve olumlu tarafta etkilenmelerine katkı sağlayan toplumsal yapı olduğunu söyleyen Doç. Dr. Çoban, “Son vakitlerde bayanın çalışma hayatına atılması ve yaşlı bakım problemlerinin ortaya çıkmasıyla birlikte huzurevinde kalmanın toplumsal gereklilik olduğunu görebiliyoruz. Huzurevlerinde kalan bireylerin bakımları olumlu olup olmadığını karşılaştırmadık, oradaki bireylerin bilişsel işlevlerini, beslenme durumlarını karşılaştırınca huzurevinde yaşamanın bireyleri olumsuz tarafta etkilediğini bu iki değişken açısından sağlamış olduk” dedi.
BESLENMEDE DUYGUSAL PAYLAŞIMLAR DAHA ÖNEMLİ
Huzurevlerindeki diyetlerin uzmanlarca hazırlandığını, fakat beslenme durumunda duygusal paylaşımın tesirli olduğunu gördüklerini belirten Doç. Dr. Çoban, şöyle konuştu:
“Oradaki ortam gereği yemek yerken, şöyle yorumladık, hatta bunu yemekler diyete uygun olsa da sonuçta ortam içerisinde duygusal paylaşımlarla daima bir ortada yemek yemeyle, tahminen aile ortamındaki beslenme tarzlarındaki farklılıklar bunu etkilemiş olabilir. Aile içinde olmak o duygusal paylaşımlarla daha tesirli olmuş olabilir, diye düşünüyorum. Bilişsel işlevler açısından baktığımızda, kişinin duyu organlarıyla birtakım uyaranları bol ölçüde alması gerekiyor. Kişi toplumda yaşadığı vakit etraftan, aileden, toplumdan, topluma daha çok katılarak olumlu uyaran aldığı için bilişsel işlevlerine yönelik olumlu geliştirme fırsatı bulmuş olacak. Huzurevinde aldığı uyaran sayısının az olması, bilişsel işlevlerini olumsuz etkilemiş olabilir.”
‘TOPLUMDA YAŞAMAK OLUMLU İSTİKAMETTE ETKİLEYECEK’
Bireylerin ailesel dayanakla günlük hayat aktivitelerini devam ettirerek topluma katılmasının bilişsel ve beslenme açısından olumlu tesirler doğuracağını söz eden Doç. Dr. Çoban, “Aslında konutta yaşayan bireyin topluma katılarak, ailesel takviyelerle toplumdaki günlük ömür aktivelerini devam ettirerek topluma katılması, onu hem bilişsel açıdan hem beslenme açısından olumlu istikamette etkileyecektir. Değerli olan noktanın yaşlı bireylerin yerinde, konutunda toplumsal dayanaklarıyla birlikte yaşaması gerektiğini söyleyebilirim. Kurumda beslenme gereklilik olabilir, bu noktada ne yapılabilir? Toplumda buna mecbur kalabiliyoruz. Toplumsal takviye kaynaklarının onlara ziyaretlerle, onlara sevgi, ilgi ve onların yalnızlık hissinin azalmasına katkı sağlayacak halde huzurevindeki bireylere takviye vermeliyiz. Hem aile bireyleri hem de toplum olarak bu dayanağı esirgemememiz gerektiğini düşünüyorum” dedi.
Eşi Gülizar Gazel (70) ile birlikte çarşıdaki işlerini tamamlayan Ferhat Gazel (73), yaşlıların aile ortamında bulunması gerektiğini belirterek, “Evinde evlatlarının yanında yaşaması uygun olur. Evlatların yaşlılara bakması düzgün olur. Meskendeki huzuru, huzurevinde bulamaz” dedi.
