Kocaeli Sıhhat ve Teknoloji Üniversitesi, Engelliler İçin Gölge Öğreticilik Programı öğretim elemanlarından Öğr. Gör. Barış Tuncer, otizm farkındalık günü çerçevesinde yaptığı açıklamada, çocuğun annesi yahut babasına karşı ilgisiz olmasının otizm belirtisi olabileceğini söyledi.
Otizmin erken çocukluk periyodunda ortaya çıktığını ve bu çocukların kesinlikle özel eğitim takviyesi almaları gerektiğini belirten Tuncer, “Otizm çoklukla birinci 3 yaşta başlayan ve hayat uzunluğu devam eden, bireyin etrafıyla sözel ve sözel olmayan biçimde irtibat kuramaması halinde tanımlayabileceğimiz gelişimsel bir bozukluktur” dedi.
“BU BELİRTİLERE DİKKAT EDİLMELİ”
Ebeveynlerin bilhassa erken çocukluk periyodunda çocuklarını dikkatlice gözlemesi gerektiğini belirten Tuncer, belirtileri şöyle sıraladı:
“Çocuğun göz teması kurmaması yahut çok hudutlu göz kontağının olması, çocuğun gülümsememesi ve ebeveynin yüz tabirlerine gereğince reaksiyon vermemesi, 12 aylık olduğu halde ismi söylendiğinde bakmaması ve reaksiyon vermemesi, 16 aylık olduğu halde tek sözcük kullanarak konuşmanın başlamamış olması, Söylenenleri duymuyor üzere davranması, çok hareketli yahut hareketsiz olma, etrafı ile ilgilenmeme, sarılma ve öpme üzere fizikî temastan hoşlanmama, beşerlerle irtibat yerine cansız objelerle ilgilenme, topluluk içerisinde yaşıtları ile diyalog kurmama, oyunlara katılmama, kendini etraftan izole etme, konuşmayı öğrense bile daima birebir sözleri tekrar etme, konuşmayı bir bağlantı aracı olarak kullanmama, uygun olmayan cümleler kurma, kalıp üzere konuşma, konuşma biçiminin ve ses tonunun tekdüze olması, ilgisiz biçimde her şeye gülme ve kıkırdama, birtakım objelere çok bağlanma, bir objenin bir modülüne takıntı geliştirme (örnek olarak devamlı otomobilin tekerleği ile oynama), tekrarlayan bir davranışı (örnek olarak el çırpmak, zıplamak, kendi etrafında dönmek, öne geriye sallanmak, kanat çırpmak vb.) daima yapmak, olağan çocuklar üzere hayal kurarak oyun oynamamak, otomobilleri dizmek, tekerini devamlı döndürmek, daima birebir oyunları oynamak, çoğunlukla yemek yeme bozuklukları göstermek, yapılan esprileri ve imaları algılayamamak, toplumsal ortama girdiğinde çok korkma ve reaksiyon verme, konuşmasının akranlarının gerisinde kalması yahut garip bir halde konuşuyor olması, kimi eşyaları devamlı döndürmek, objeleri büyük bir titizlik göstererek tekrar tekrar sıraya dizmek üzere sıra dışı davranışlarının olması, günlük omurdaki nizam ve rutin değişikliklerine alışılmadık biçimde çok reaksiyon göstermesi. Nizam takıntısının olması, rutinlerinin bozulması halinde hırçınlaşma. Bu belirtilere dikkat edilmeli”
“İLK BAĞLANTISI CANSIZ OBJELERLE KURMAKTADIRLAR”
Ebeveynlerin gelişim devrindeki çocukların davranışları hakkında bilgi sahibi olması gerektiğini söz eden Tuncer, otizmli çocukların etraflarına karşı ilgisiz olduğuna, etraflarında olan bitenin farkında değilmiş üzere göründüğüne dikkat çekti.
Özellikle erken periyotta birinci dikkati çeken özelliklerinden biri otizmli çocukların anneye karşı kayıtsız olmaları olduğunun altını çizen Tuncer, “Annenin yaklaşması, uzaklaşması, sarılması, yabancıların varlığı üzere durumlara karşı reaksiyon vermezler. Dış dünyayla birinci irtibatı cansız objelerle kurmaktadırlar. Canlılarla olan irtibat biçimleri de cansız bir obje ile olan irtibatları üzeredir. Kolay göz teması kurmazlar. Duygusal yansıları, ağlama, kızma, sevinme, etraflarında gelişen olaylarla alakalı değildir ve bu yüzden yersiz olarak algılanır. Otizmli çocukların çoğunlukla motor maharetleri düzgündür ve oturma, emekleme, yürüme ve el marifetleri vaktinde gelişmektedir. Etraflarındaki insanları algılamıyormuş üzere bir izlenim veren ve beşerlerle ilgi kuramayan otizmli bireyler, davranışları etraftan değil kendi iç dünyalarından gelen uyarıcılara nazaran belirlendiği için tuhaf, acayip olarak değerlendirilir” diye konuştu.
