AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 26 Eylül Pazartesi akşamı Kabine toplantısı sonrası açıklamalarda bulundu.
Konuşmasında tekrar muhalefeti maksat alan Erdoğan, “Sadece bu ayın 22 gününde Osmangazi Köprüsü’nü günde ortalama 51 bin araç kullandı. Araç garanti oranı yüzde 116’ya, garanti sayısının üstüne çıkmış durumda. İsmini niçin Yavuz Sultan Selim koydunuz. Kendi ismini koysaysın. Ben öldükten sonra siz koyarsınız dedim. Biz tarihimizle gurur duyuyoruz. Onlar tarih yazdılar. Sultan Abdülhamit 33 sene gram yer kaybetmeden Osmanlı’yı yöneltti” dedi.
‘GRAM TOPRAK KAYBETMEDİ’ DEDİ FAKAT…
Erdoğan’ın 33 sene boyunca ‘bir gram’ yer kaybetmediğini tez ettiği Sultan Abdülhamit’in Tunus, Bulgaristan, Sırbistan, Bosna Hersek ve Kıbrıs’ı kaybetmesi; bilinen bir gerçek.
Erdoğan’ın daha evvel UYGUN Parti başkanı Meral Akşener’e yönelik tenkidinde de birebir iddiayı lisana getirmesinin akabinde teyit.org’dan Seçil Türkkan, evraklarla Abdülhamit’in kaybettiği toprakları yazdı. Birebir tez, daha evvel öbür doğrulama platformları Malumatfuruş ve Doğrula tarafından da yalanlanmıştı.
İLK İSPAT MSB BELGELERİ
II. Abdülhamit, 1876-1909 tarihleri ortasında tahtta kaldı. Ulusal Savunma Bakanlığı (MSB) tarafından 2004 yılında yayımlanan 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı Vakit Dizini isimli kitabın sunuş kısmında, bu devir kaybedilen topraklara vurgu yapılıyor:
“Bilindiği üzere 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı Türk tarihi açısından çok olumsuz sonuçlara neden olmuştur. Osmanlı Devleti çok büyük toprak kaybına uğramış, büyük çaptaki iç göçler nedeniyle ülkenin siyasi, toplumsal ve iktisadi tertibinde zahmetler başlamıştır.”
1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı, II. Abdülhamit saltanatının birinci yıllarına denk geliyor.
“OSMANLI BİRÇOK YERDE HAKİMİYETİNİ KAYBETTİ”
Türkiye Diyanet Vakfı’nın İslam Ansiklopedisi’ne nazaran de Ayastefanos Muahedesi nedeniyle Osmanlı pek çok yerde hakimiyetini yitirmişti:
“Osmanlı Devleti Romanya, Karadağ ve Sırbistan’ın bağımsızlıklarını kabul edecekti. Karadağ Adriyatik denizine kadar uzanacak, Sırbistan Niş’i alacaktı. Romanya Besarabya’yı Rusya’ya verecek, karşılığında Dobruca kendisinde kalacaktı. Bulgaristan, Osmanlı Devleti’ne bağlı özerk bir prenslik haline getirilecek ve hudutları Tuna’dan Ege denizine, Arnavutluk’tan Karadeniz’e kadar uzanacaktı. Bulgaristan prensi halk tarafından serbestçe seçilecek, Avrupa devletlerinin tasvibi ve Osmanlı Devleti’nin tasdiki ile tayin edilecekti. Lakin bu prens Avrupa devletlerinin hanedanlarına mensup bulunmayacaktı. Rusya ve Avusturya’nın denetiminde olmak üzere Bosna ve Hersek’te, Rumeli’nin hıristiyanlarla meskun bölgelerinde ve Doğu Anadolu’da Ermeniler’in bulunduğu yerlerde ıslahat yapılacaktı. Girit’te 1868 nizamnamesi uygulanacak ve Osmanlı Devleti, savaş tazminatı olarak Rusya’ya 1.410.000.000 ruble verecekti. Lakin bu tazminatın büyük bir kısmına karşılık Rumeli’deki kimi yerler ile Kars, Ardahan, Batum ve Doğubayazıt’ı Rusya’ya bırakacaktı. Kalan 300.000.000 ruble ise para olarak ödenecekti. Rus askerleri, Bulgaristan hariç olmak üzere, antlaşmanın imzalanmasından üç ay sonra Rumeli’yi, altı ay sonra da Doğu Anadolu’yu boşaltacaktı.”
Osmanlı’nın Romanya, Karadağ, Sırbistan, Bulgaristan, Bosna Hersek, Kars, Ardahan, Batum ve Doğubeyazıt’taki hakimiyetini kaybetmesine İngiltere başta olmak üzere öteki ülkeler de muhalefet edince, mutabakattaki 29 husus 1878’de Berlin Kongresi’nde tekrar ele alındı.
Türk Tarih Kurumu kaynaklarına nazaran süreç sonunda 1881 yılında Teselya Yunanistan’a bırakıldı.
BOSNA HERSEK VE KIBRIS DA KAYBEDİLDİ
2015 yılında Resmi Gazete’de yayınlanan bir yönetmelikle kurulan Yıldız Teknik Üniversitesi Sultan II. Abdülhamit Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin kayıtlarına nazaran de, padişahın tahta çıkışından bir yıl sonra, yani 1877’de çıkan Osmanlı-Rus savaşı sonunda 13 Temmuz 1878’de imzalanan Berlin Mutabakatı ile Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanlardaki gerilemesi resmiyet kazandı, Bosna Hersek ve Kıbrıs kaybedildi.
Berlin Kongresi’nde Osmanlı Devleti’nin toprak kaybını engelleme gayretlerine rağmen büyük devletlerin ilgisiz kaldığı, nihayetinde 287 bin 510 kilometrekare toprak kaybedildiği anlatılıyor (sf. 20).
HALAÇOĞLU’NDAN YANIT
Türk Tarih Kurumu’nun eski lideri Yusuf Halaçoğlu da tartışmanın gündeme gelmesinden sonra toplumsal medya hesaplarından Erdoğan’a cevap vermişti.
“… Abdülhamit devrinde 93 Osmanlı Rus Savaşı olmuş, Ruslar Yeşilköy’e kadar gelmişler, bu savaşta Bulgaristan, Kars, Ardahan, Batum, Kıbrıs kaybedilmiş, Balkanlardan ve Kafkasya’dan, büyük göçler meydana gelmiştir. 1897’de Teselya, Girit elimizden çıkmıştır. Mısır, Sırbistan ise tekrar bu devirde kaybedilmiştir.”
ORTAYLI DA YALANLAMIŞTI: TOPRAK KAYBEDİLMEDİĞİ TARAFINDA TEZ YOKTUR
Ünlü tarihçi ve müellif Prof. Dr. İlber Ortaylı da katıldığı Teke Tek programında literatürde bu devirde toprak kaybedilmediği istikametinde bir tez olmadığını söylemişti.
Prof. Ortaylı’nın “Yakın tarihin gerçekleri” isimli kitabında da şu tabirler yer alıyor:
“Sultan Abdülhamit savaşlara girmezdi deniliyor fakat onun vaktinde da çok toprak kaybettik. Kıbrıs, Tunus üzere yerleri elden çıkardık ve hatta İran’a bile toprak verdik. O denli bilindiği üzere bizim Iran ile hududumuz Kasr-ı Hoş ile falan çizilmedi.”
TUNUS DA FRANSIZLARIN HİMAYESİNE GEÇTİ
Kaybedilen yerlerden kimilerinin kendi kaynaklarında, Osmanlı egemenliğinin bitişi ile ilgili tarihler de II. Abdülhamit bölümüne denk geliyor. Örneğin 1574 yılında Osmanlı Devleti’ne bağlanan Tunus, 1881 yılında Fransızların himayesine geçti. Bu, ülkenin resmi tarih anlatısında da bu bu türlü.
Sırbistan kaynaklarında da 1878 yılında Sırbistan Prensliği’nin kurulduğu ve memleketler arası alanda tanınırlık kazandığı anlatılıyor.
Bulgaristan ise 1876’da Osmanlı idaresine karşı ayaklandı ve 1878 Berlin Mutabakatı ile birlikte bir Bulgar Prensliği kurulmasıyla Osmanlı’dan ayrıldı. Kars 1877’den 1918’e kadar Rus işgalinde kalmıştı. Bu periyodun Baltık kültürüne dair izleri de kentte hala izlenebilir. Kültür ve Turizm Bakanlığı kimi mimari öğeleri de muhafaza altında tutuyor.
Kıbrıs da Türk Tarih Kurumu dokümanlarına nazaran 1878 yılında idaresi İngilizlerin eline bırakılan bir ada. Girit’e de İngilizlerin askeri müdahalesi 1897 yılında yapılmıştı.
