Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası NATO’ya katılmak isteyen Finlandiya ve İsveç Türkiye’nin “veto” hakkına takıldı. Türkiye, süreç içerisinde Finlandiya’nın NATO’ya katılma talebini onaylarken İsveç için tıpkı kararı almadı. ABD merkezli Politico gazetesi, Finlandiya’nın NATO’ya katılma sürecinin akabinde Türkiye ve NATO bağlantısı hakkında dikkat çeken bir yazı yayımladı.
Politico, “Anlaşmazlıklara karşın, Ankara ve Batı karşılıklı çıkar evliliğine kilitlenmiş durumdalar” tabirinde bulunduğu yazıda, “Türkiye sonunda Finlandiya’nın NATO’ya girmesine müsaade vermiş olabilir ancak İsveç konusunda geri adım atmıyor. NATO da bununla yaşamak zorunda” dedi.
“TÜRKİYE HAYDUTLUK YAPSA BİLE…”
“1952’den beri NATO üyesi olan Türkiye’nin, ittifaka nasıl girdiğini açıkça merak ediliyor” sözlerine yer veren Politico, “Türkiye’nin, NATO’nun en büyük ikinci ordusunu masaya getirdiğini” belirtti.
Politico, NATO vazifelerinde faal katkıda bulunan Türkiye’nin, jeopolotik pozisyonuna dikkat çekti.
Politico’ya konuşan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Türkiye birçok nedenden dolayı değerli bir NATO müttefiki. Coğrafik pozisyonu, IŞİD ile çabası, Ukrayna’ya dayanağı, dünyanın tahıl akışını sağlaması. İstanbul Boğazı’nı donanma gemilerine kapattılar, bu da Rusya’nın Karadeniz’deki ve Kırım etrafındaki varlığını güçlendirme kapasitesini azalttı” dedi.
Stoltenberg’in Türkiye hakkında açıklamalarının akabinde Politico, “NATO’nun Türkiye’ye gereksinimi var. Türkiye’yi ittifak içinde tutmak için taviz vermeye ve uyuşmazlıkları değersiz göstermeye istekli olması, ittifakın istikrarsızlaşan bir dünyada ahenge verdiği bedeli gösteriyor. Türkiye de kendi ismine, nizamlı olarak haydutluk yapsa bile, ittifak içinde kalmak istiyor. İran ve hatta Rusya üzere ülkelerden gelen tehditler karşısında NATO’nun gözetici garantilerine gereksinim duyuyor” yorumunda bulundu.
FARKLILIĞI DIŞ POLİTİKASI
“Türkiye’nin dış siyaseti onu birden fazla NATO müttefikinden ayırıyor” denilen yazıda, “Rusya’nın işgalini kınadı ve Ukrayna’ya yardım sağladı, lakin Moskova’nın savaşını körükleyen sanayilere yaptırım uygulamayı da reddediyor” kelamları yer aldı.
Adının açıklanmasını istemeyen Avrupalı bir diplomat, Türkiye’nin dış siyasetinin, Erdoğan’ın “kendi çıkarlarını en yüksek yarara getirebilmek için her şeyi faydacı bir formda dengeleme yaklaşımını benimsediğini” söyledi.
Türk yetkililer ise, Türkiye’nin NATO’daki pozisyonunu “kolaylaştırıcı” olarak tanımladı.
Adının açıklanmasını istemeyen bir Türk yetkili, “Bazı mevzularda önemli görüş ayrılıklarımız olmasına karşın Rusya ile fonksiyonel bir irtibat kanalımız var” dedi.
Yetkili, Türkiye’nin, Rusya ve Ukrayna ortasında, karaya hapsedilmiş tahıl yığınlarının Karadeniz üzerinden dışarı çıkarılmasına yönelik hassas muahedeye aracılık ettiğini belirtti. Muahedenin “yeni bir besin krizini önlediğini” vurgulayan yetkili, Türkiye’nin tıpkı vakitte Rusya ve Ukrayna ortasındaki esir değişiminde de faal bir rol oynadığını kelamlarına ekledi.
Politico’ya konuşan diğer bir Türk yetkili ise “hiç kimse ittifak içinde rastgele bir formda karşıt olduğumuzu argüman edemez. Hayati ve varoluşsal güvenlik telaşlarımıza duyarsız kalan birtakım müttefikler var” dedi.
Politico, Türkiye’nin NATO’da nüfuz sahibi olduğunu şu sözlerle ifade etti:
“İster bozguncu ister kolaylaştırıcı olarak görülsün, Türkiye uzlaşıya dayalı bir örgüt olan NATO içindeki dönek rolünü muvaffakiyetle yerine getirebilmiş, hatta imtiyazlar ve nüfuz kazanabilmiştir”
Eski bir üst seviye NATO yetkilisi olan Jamie Shea, NATO içerisindeki öbür müttefiklerin birçoklarının “dışlanmak istemeyeceklerini, berbat adam olmak istemeyeceklerini” lakin Türkiye’nin bu durumu “umursamadığını” ve bunun Türkiye’ye “muazzam bir koz ve muazzam bir güç verdiğini” söyledi.
Ukrayna’daki barış görüşmelerinin “şu anda gündemde olmadığını” belirten Shea, “Ama biliyorsunuz, gündeme yine geldiğinde arabuluculuğu kim yapacak? Çin mi yoksa Türkiye mi? Ben paramı Türkiye’ye yatırıyorum” dedi.
